Wetenschappers waarschuwen dat het grote aandeel blauwe licht bij spaarlampen maar ook bij schermen van monitoren, tv’s en mobiele telefoons kan leiden tot een verminderde productie van het hormoon melatonine. Dit kan kan leiden tot een groot aantal aandoeningen waaronder slaapstoornissen, kanker, hart- en vaatziekten. Er zijn gratis programma’s beschikbaar die het blauwe licht fiteren “justgetflux” is daar en voorbeeld van. Bij mobiele telefoons is dit vaak al een optie bij de instellingen.

Gloeilampen veroorzaken nauwelijks elektromagnetische straling. Dit geldt ook voor halogeenlampen. Het nadeel van halogeenlampen is dat de meeste een dimmer en/of trafo hebben. De trafo zet 230 V om naar 10 of 20 V. Wat daarvan de negatieve gevolgen kunnen zijn voor uw gezondheid, heeft u kunnen lezen bij laagfrequente magnetische straling en dirty electricity.

Led verlichting 

Ledlampen veroorzaken, evenals spaarlampen, verontreiniging op het stroomnetwerk (dirty electricity). Bovendien is de samenstelling van het licht anders. De relatie met huidkanker is een aandachtsgebied. De led lamp bevat in tegenstelling tot spaarlamp geen kwik. Wel is het zo dat de gezondheidsraad waarschuwt voor led verlichting. Kortom, de GLOEILAMP blijft onbetwist de meest veilige variant en komt op de eerste plaats als het om (straling) veilige lampen gaat. Op de tweede plaats is de halogeenverlichting inmiddels verdrongen door de led verlichting, tenzij de halogeen geen trafo heeft. In dat geval delen ze met led verlichting de tweede plaats. De ontwikkelingen op het gebied van led verlichting zijn hoopvol en gaan erg snel. Het zeer lage stroomverbruik vormt daarbij de drijfveer en tegelijkertijd blijft de lichtsamenstelling een aandachtspunt.

Spaarlampen veroorzaken aanzienlijk wat straling in het frequentiegebied tussen 25 en 100 kHz. Uit metingen blijkt dat de stralingsniveaus bij spaarlampen heel hoog zijn. Het Franse CRIIREM waarschuwt dan ook dat spaarlampen op voldoende afstand moeten worden geplaatst en dat ze beter niet gebruikt kunnen worden als bureau-, bed- of leeslamp. Het Europees verbod op gloeilampen zal er evenwel toe leiden dat veel meer mensen spaarlampen zullen gebruiken als bureau- en/of bedlamp, met een hoge blootstelling aan elektromagnetische straling tot gevolg.

Gezondheidsinstellingen en expertencomités beweren dat deze stralingsniveaus geen probleem zijn omdat de internationale ICNIRP-normen voor straling gerespecteerd worden. Deze normen worden echter sterk bekritiseerd door een steeds groter wordende groep wetenschappers. Ze zijn gebaseerd op hetgeen destijd bekend was namelijk het voorkomen van opwarming. Inmiddels is veel meer bekend over straling.

Naast de straling die direct door de lamp uitgezonden wordt, zijn er aanwijzingen dat spaarlampen ook het zogenaamde dirty electricity mede veroorzaken. Dat wil zeggen dat de straling uitgezonden door spaarlampen zich verplaatst en voortzet langs de electriciteitsdraden in huis, hetgeen zorgt voor een extra blootstelling aan EM straling door het gehele huis. Onder andere onderzoek van de Canadese onderzoekster

dr. M. Havas wijst op de mogelijke schadelijke invloed van dirty electricity. Zie ook het videofragment uit “Radar” dat hier aandacht aan besteedt.

Spaarlampen bevatten kwik. Kwik is een stof die enorm schadelijk is voor mensen, dieren en het ecosysteem. Vooral voor de hersenen, het zenuwstelsel, de lever en de nieren is de stof zeer giftig. Foetussen, baby’s en jonge kinderen zijn het meest kwetsbaar voor blootstelling aan kwik, wegens de negatieve invloed op de ontwikkeling van de hersenen (o.a. lager IQ) en het zenuwstelsel. Kwik kan ook het cardiovasculair, immuun- en voortplantingssysteem beschadigen en kan mogelijk leiden tot tremoren, emotionele instabiliteit, geheugenverlies, slapeloosheid, neuromusculaire veranderingen, hoofdpijn, kanker en Alzheimer.

Vaak wordt gesteld dat spaarlampen slechts een zeer kleine hoeveelheid kwik bevatten, die dus niet schadelijk kan zijn. Maar men moet de vraag stellen: klein ten opzichte van wat ? Een veilige kwik-inname voor de mens bedraagt slechts enkele microgram. Spaarlampen bevatten 3.000 tot 5.000 microgram. De kwik in een spaarlamp komt enkel vrij als deze gebroken wordt. Uit metingen blijkt dat de concentratie kwik in de lucht na het breken van een spaarlamp in huis, de huidige veiligheidsnormen ver kan overschrijden. Bovendien tonen metingen uitgevoerd door de staat Maine in de Verenigde Staten aan dat de kwikconcentraties zelfs weken na het breken van de lamp zeer hoog kunnen blijven. De kwik in spaarlampen kan immers geabsorbeerd worden in tapijten, gordijnen en andere stoffen, die dan zeer lange tijd daarna nog kwikdampen blijven afgeven. Vooral voor kinderen die bijvoorbeeld op het tapijt spelen leidt dit tot een zeer hoge blootstelling. Lampen die bij het restafval worden gegooid kunnen worden gebroken in de vuilniswagen, waarna de kwikdampen kunnen ontsnappen en de kwikconcentraties in de lucht verhogen. Eenmaal beland op de vuilnisbelt, kan de kwik verder verdampen, de grond insijpelen of water verontreinigen de hoeveelheid kwik in één spaarlamp is genoeg om 23.000 liter water onveilig voor gebruik te maken.

Spaarlampen geven UV-B en sporen van UV-C-straling af. Van UV-straling is algemeen bekend dat het schadelijk is voor de huid (o.a. huidkanker) en voor de ogen (o.a. cataract). Zeker UV-C straling, dat van nature niet op aarde voorkomt, is zeer schadelijk. Uit verschillende studies is gebleken dat fluorescente lampen het risico op huidkanker verhogen. Een studie gepubliceerd in The Lancet constateert zelfs een verdubbeling van het risico op kwaadaardige melanoma. In de praktijk blijken mensen met huidaandoeningenen en/of lichtgevoeligheid soms ernstige klachten te ontwikkelen als gevolg van spaarlampen. Maar ook mensen zonder bestaande huidaandoeningen kunnen klachten zoals roodheid en een gloeiend, branderig gevoel in het gezicht ontwikkelen.

De Britse groeperingen Right to Light en Spectrum Alliance, die opkomen voor de belangen van mensen die slecht reageren op spaarlampen, hebben dan ook sterk geprotesteerd tegen de plannen van de EU om gloeilampen te verbieden. Ze worden daarin gesteund door o.a. de British Association of Dermatologists. Het is wel zo dat een extra glazen ‘peer’ rond de eigenlijke spaarlamp veel UV-straling zou tegenhouden. Maar het probleem is dat veel mensen spaarlampen zonder extra glazen omhulsel gebruiken en dat men niet weet dat dit nodig is om de UV-straling tegen te houden.

Als u vragen heeft of een stralingsonderzoek/meting wilt laten uitvoeren, dan kunt u dit via ”Vragen? Meting?” kenbaar maken. Als u belangstelling heeft voor stralingsarme producten, dan verwijzen wij u door naar het productenoverzicht van een gespecialiseerde Nederlandse leverancier. Deze wordt in de literatuur van o.a. prof. dr. ir. Michiel Haas genoemd.